Η Αγία Βαρβάρα, η κωμόπολη που βρίσκεται 30 περίπου χιλιόμετρα νότια του Ηρακλείου, αποτελεί το σταυροδρόμι για την πεδιάδα της Μεσαράς και τα νότια τμήματα του Ψηλορείτη.

Το όνομά της το πήρε από τον κεντρικό ναό της πόλης, τον Ιερό Ναό Αγίας Βαρβάρας.

Σύμφωνα με την παράδοση, η Αγία Μεγαλομάρτυς Βαρβάρα αποκεφαλίστηκε από τον πατέρα της, με εντολή από τον Ρωμαίο Έπαρχο, αφού αποκάλυψε στον πρώτο την πίστη της στην Αγία Τριάδα. Τη στιγμή, όμως, που ο πατέρας της είχε αποτελειώσει το έγκλημά του, έπεσε νεκρός χτυπημένος από κεραυνό κατά θεία δίκη. Η σύνδεση της Αγίας με τον κεραυνό συσχέτισε την επίκλησή της έναντι κεραυνού και φωτιάς, και έτσι τιμάται, πλέον σήμερα, ως προστάτιδα αγία του Πυροβολικού. 

Ο Ιερός Ναός της Αγίας Βαρβάρα είναι πολιούχος του οικισμού. Με το ψηλό καμπαναριό και τον πλούσιο εσωτερικό της διάκοσμο βρίσκεται στο κέντρο του χωριού. Στις 4 Δεκεμβρίου όλο το χωριό διοργανώνει μεγάλη θρησκευτική γιορτή προς τη μνήμη της ζωής και του μαρτυρίου της Αγίας.